Over social media en a-sociale mensen

Dit is mijn 15e weblog. Op twitter / Linkedin ben ik hard op weg naar mijn 1500ste bericht, geschreven voor een 1000-tal volgers. Ik schroom om dit soort getallen te noemen, want het plaats hoeveelheid boven kwaliteit op dezelfde manier als het plaatsen van een plak cake boven een stapel aardbeien. Andersom is al heikel, op die manier is het vragen om een troep. Maar juist daarom is het wel de moeite waard om met de lezer mijn gedachten over sociale media te delen.

Uw blogger

Ik ben een generalist. Dat betekent dat ik er naar streef om een topspecialist op 3 gebieden te zijn, een specialist op 9 gebieden en in staat met specialisten op 99 andere terreinen een zinvol gesprek te voeren. Ik kom een eind, maar daar betaal ik wel een prijs voor: een groot gebrek aan focus. Daar ben ik voor in behandeling, maar mijn geval wordt gecompliceerd door neigingen tot perfectionisme. Een generalist met een perfectiedrang zorgt in de social media voor een buitengewoon gevaarlijke combinatie. Netto-effect: te veel en te lange berichten die over teveel tegelijk gaan. Waaronder, uiteraard, deze weblog.

Erger

Dus is het goed om het nog wat erger te maken. Zodat ik en de lezer volledig doordrongen zijn  van het verwerpelijke karakter van zowel social media als mijn persoon, voordat we bij de ‘saving graces’ uitkomen, of wat die wellicht zouden kunnen zijn. Laat ik beginnen door een open deur in te trappen door te stellen dat het grootste gebrek van sociale media het a-sociale karakter ervan is. Hoezo?, zult u wellicht vragen – maar als u dat doet durf ik u van grove hypocrisie te beschuldigen. Alsof u nooit op uw kop heeft gehad als u naar uw telefoon aan het staren bent in plaats van naar uw partner. Alsof u nooit voorkeur aan uw computerscherm heeft gegeven, terwijl u best weet dat vlakbij iemand uw gezelschap best op prijs zou kunnen stellen. (Ik ben lang genoeg onvrijwillig vrijgezel geweest om te weten dat ‘vlakbij’ voor hen niet opgaat, maar het probleem is in de kern hetzelfde). Natuurlijk zijn sociale media geen volwaardig alternatief voor echt menselijk contact en we moeten ook niet doen alsof. Veel tijd besteed aan sociale media is daarom gestolen tijd.

Masker

En om nog even door te gaan op dat punt van hypocrisie: u bent waarschijnlijk net als ik geneigd om alleen maar leuke dingen te melden en de vervelende zaken te skippen. Geen melding dus van slapeloze nachten, niet goed geslaagde opdrachten en gemiste offertetrajecten. De peilingen van uw partij ondergaat u gelaten, want het zijn maar peilingen. De begrafenis waar u naar toe moet en waar u tegenop ziet; het is per saldo toch geen twitter waard – te persoonlijk. Trouwens: twitter wordt toch al zo snel triviaal. Ook zo de pest aan al die lui die denken ons een plezier te doen door alles, maar dan ook alles met ons te delen? Twexit met die lui. En zo doen we allemaal ons best om niet alleen a-sociaal met social media om te gaan, maar het ook inhoudelijk a-sociaal te maken. De term ‘sociaal’ slaat (even graven in mijn studiegeheugen) op de hoedanigheid van intermenselijke relaties en die zijn altijd tweezijdig; zijn heet en koud, positief en negatief geladen. We proberen in de social media datgene te doen wat ons in echte sociale relatie dus nooit lukt: het alleen maar mooi en prettig te houden. En zo komen we uit bij de valse romantiek van de tweet, de leegheid van Linkedin, het gezichtloze van Facebook. Gezichtloos? Zoals Stephen Fry het zegt: ‘Als je een masker maar lang genoeg draagt, wordt het je gezicht.’ En hij kan het weten.

Van onder tot boven

Het zou dus veel beter zijn om ‘onder mensen’ te komen en de verleiding van social media te laten voor wat het is. Het zou ook een vergissing zijn. Goed gedaan, is deelname aan social media wel degelijk verrijkend. Het maakt iets mogelijk wat we tot voor kort niet konden: direct en zonder barrières tappen in de gedachtestroom van zoveel mensen als we maar aankunnen. Het is niet alleen de informatierijkdom die trekt, hoezeer deze informatiejunk daar ook voor gaat. Het is ook de andere manier van kennis maken met anderen die boeit. Het echt ‘onder mensen’ zijn heeft ook nadelen. Je moet het soms ook figuurlijk nemen; je komt er niet onder vandaan, je bent gebonden. Social media stellen je als het ware in staat ‘boven mensen’ uit te komen en kringen te vormen die voorheen niet mogelijk waren. je komt er niet ‘onder’. Integendeel. je maakt jezelf vanzelf tot middelpunt. Kortom; er zit winst, veel rijkdom in het betreden van de wereld van de social media. Maar natuurlijk; met alle vrijheid komt verantwoordelijkheid. Hoe ga je met die rijkdom om?

Trends

Het zou best  wel eens kunnen dat we nu op het hoogtepunt van de trend richting social media zitten, maar dat de neergang er al weer aan komt. Het zou ook kunnen dat we binnenkort weer een volgende stap op weg naar a-social media gaan zetten als bijvoorbeeld (ik bedenk maar iets) de ‘sletter’ er gaat komen: maximaal 60 woorden, maar je krijgt er automatisch Croupon punten bij als de computer herkent dat je woorden gebruikt die op laaggeschooldheid duiden (veel interessanter voor adverteerders). Mijn beeld is in ieder geval dat het aantal volgers / vrienden zich binnenkort gaat stabiliseren (maar wel hoger op de ladder van Solis is geklommen) en vervolgens weer zal fragmenteren in allerlei subgroepen. Daarmee begint De Grote Verdieping. Net zoals je in je puberperiode een grote schare ‘vriendjes’ hebt, zal dit daarna indikken tot die relaties die de moeite waard zijn gebleken. Dan zal ook blijken welke weblogs en andere passieven overblijven en welke niet: wat dus de moeite waard blijft om te lezen en wat niet. Daarover hieronder nog net iets meer.

Saving grace

Met miniblogs als twitter hangt vervolgens alles af van de wijze waarop die worden verrijkt. In technische zin heeft twitter volgens mij de grootste kwantumsprong al gemaakt. Die kwam door de mogelijkheid om allerlei ‘tiny url’s aan een tweet te hangen. Heel veel van de meerwaarde van twitter is opgehangen aan het vermogen om superactueel te zijn, maar met nog een paar Frits Westers erbij komen we al een eind in de richting van meer actualiteit dan we aankunnen. De uitdaging die er nu ligt is tweeledig: of a-sociale karakter van social media te verminderen of er voor zorgen dat social media de ‘saving grace’ gaat krijgen van elke sociale autist: een fascinerend gerichtheid op het voor ‘normale mensen’ ongerijmde. Het liefst beide, maar het zal altijd moeilijk blijken om van autisten sociale mensen te maken.

Kneepjes in de geest

Hoe zou dat dan gaan? De verleiding om met een checklist te komen wordt weerstaan, maar het komt er op neer dat ik het liefst ‘kneepjes in de geest’ geef. Lang niet alles wat ik weet kan ik melden en soms heb ik ook gewoon niets te melden. Maar ik vind het heerlijk om met een enkele zin of dichtregel iets van een wijsheidje of paradox de wereld in te slingeren, het liefst voorzien van een link met een tekst, artikel of blog waarin nog verder valt te genieten. Het gaat om zinnen die je anders waarschijnlijk voor je zou hebben gehouden, maar voor jou een betekenis hebben die het delen waard is. Soms zal ik er vreselijk naast zitten, soms is het heerlijk raak. Zoiets. Zo probeer ik het. Een echte social media filosofie is dat nog niet. Het probleem van het schrijven van die tweets terwijl mijn geliefde mij eigenlijk wil spreken, is daarmee nog niet opgelost, maar ik hoop dan wel iets te hebben dat ik hardop ook aan haar wil voordragen, of, als ik gelijkwaardige teksten van anderen krijg, die vol plezier met haar te delen.

Wisselwerking

We hebben al eerder geleerd dat met de komst van nieuwe techniek, de oude niet verdwijnen. Sociale media verdwijnen niet meer. Er zullen nog heel wat tot dan toe sociale mensen verleid worden tot de a-sociale wereld van de social media, in ieder geval veel meer dan andersom. Maar die oude wereld met z’n oude manieren blijft wel bestaan. Ik zie dus twee dingen voor me. Het eerste staat in het teken van de wisselwerking tussen oude en nieuwe media. Die moeten elkaar nog meer spiegelen dan nu het geval is. Daarbij mag en moet van de social media worden verwacht dat ze waarde toevoegt en interactie ontlokt. Wat dat laatste betreft: in de beste uitingen van social media zit een uitnodiging om te delen. Net zoals ik altijd het gevoel heb gehad dat een boek niet echt is gelezen tot de inhoud ervan met iemand is gedeeld, zo geloof ik dat een goede tweet niet alleen uitnodigt tot een ‘reply’ en zelfs niet tot een ‘reply all’ of een ‘DM’etje’, maar ook tot het weergeven ervan in een gesprek op de bank of tijdens een feestje.

Waarde

Het tweede heeft met die waarde-toevoeging te maken. Laten we wel zijn; de meesten die actief worden op de social media hebben daar een extra motief bij: profilering, de kans om op te vallen en een kans om nieuwe kansen te creëren. Niets mis mee, maar als iedereen dat doet wordt het pas echt een lege egotripperij en loopt de hypocrisie al snel in de gaten. De volgende fase is dat we elkaar allemaal doel gaan maken van een ‘marketingstrategie’ en modelletjes los gaan laten op onze volgers. Volgers die pas ‘vrienden’ worden als we ze op geld kunnen waarderen natuurlijk. Hou toch op. Degenen die dat willen proberen begrijpen iets niet over de sociale media en dat is vanwege nog een laatste ‘saving grace’ van social media die ik graag zou willen aandragen; het rommelige, onvoorspelbare, slimme, domme, kortom; het net levensechte dat een vol social media gebruik kenmerkt en niet te vangen is in een standaard marketingplannetje. Het is in dat volle gebruik dat social media iets krijgen dat ook het gewone leven dragelijk maakt: diversiteit en het fraaie van iets dat niet klopt maar toch de moeite van het ontdekken waard is. Of zeg ik het nu te mooi? Degenen die social media tot nu toe het beste hebben gebruikt, de campagnemakers van Obama, hebben juist dat goed begrepen. Gisteren nog stuurden ze me een mail met als ‘subject’: ‘tap’. Tab? Tik. ‘Ja’, schreef de man van Obama, ‘Ik geef je een tik op je schouder. Mag ik je iets vragen? Ik ben iets spannends van plan. Doe je mee?

Tot slot

Dit meedoen en betrekken (to ‘engage’ is het motto van internetgoeroe @BrianSolis. Volg hem) is de kern van goed social media gebruik. Ik voeg er dus aan toe: ook het betrekken van je relaties buiten de social media. En dan hangt het van je eigen talent af of spannende dingen te verwoorden. Zelf vind ik me overigens niet bijster goed aan dat betrekken van de ander bij mijn uitingen. Ik hoop altijd dat er iets gebeurd bij de lezer, maar omdat ik soms zelf vaak nauwelijks snap waarom en wat ik opschrijf, moet ik maar afwachten wat een ander er van vindt. Ik heb de hoop dat als ik uit oprecht plezier of verwondering iets opschrijf dat het dan ook wel op de goede manier gelezen zal worden, maar dat is natuurlijk maar afwachten. Ik hoop wel dat anderen in staat zijn met hun tweets, blogs en berichten iets op te bouwen dat de wereld van sociale media zo verrijkt dat het een plaats wordt waar de echte sociale mensen zich niet helemaal vervreemd hoeven te voelen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *